Miras hukukunun bir parçası olan tenkis davası murisin ölüm durumu sonrası açılması gereken bir davadır. Murisin yaşadığı, halen hayatta olduğu bir durumda tenkis davası yani miraslar ile ilgili bu davanın açılması mümkün değildir. Özellikle miras bırakan ve ölen kişinin mal kaçırma durumunu önlemek için tenkis davası büyük önem arz etmektedir.
Tenkis davası, ölen kişiden sonra kalan kişi veya kişilerin haklarını korumak ve olası kaçırılmaları tespit etmek üzerine yapılmaktadır. Tenkis davası herkesin alabileceği bir dava olmadığı gibi bu durum sadece saklı paylı mirasçı grubu için geçerlidir. Saklı paylı mirasçılar da belirli bir sınırlandırmaya sahiptir. Altsoy olarak nitelendirilen kişiler ile birlikte anne, baba ve eş tenkis davası açmak için saklı paylı mirasçı grubunda yer almaktadır.
Alt soy ise kişinin çocukları, torunları ve bunlarla birlikte onların torunları da olabilmektedir. Mirasçının ailesine göre bu sayılar artmakta veya azalmaktadır. Pek çok durumda mirasçının yani bu dava için vefat eden kişinin mal kaçırma veya saklı paya tecavüz durumları bulunabilmektedir. Bunları önlemek veya hak edileni geri almak ancak tenkis davası ile mümkündür. Bu, en yakınların haklarını korumak açısından önem arz etmektedir.
Tenkis Davası Nedir?
Türk Medeni Kanunu 514.maddesi belirtir ki mirasçı mal varlığının bir bölümünde veya tamamında karar verme özgürlüğüne ve tasarrufuna sahiptir. Bunu yapabilmek için miras sözleşmesi ya da vasiyetname gerekmektedir. Ancak miras bırakan da bilmelidir ki saklı pay sahiplerinin de hakları korunmaktadır. Yani mirasçı bir yetkiye sahiptir ancak bunun sınırı saklı pay sahiplerinin hakları olarak belirlenmiştir. Mirasçı tereke yani tüm mal varlığı hakkında bu sınır dışında söz sahibidir. Ancak bu, bu durumun ihlal edilmediğini göstermemektedir.
Mirasçı bazı durumlarda bu kuralı yıkmakta ve terekeyi sınırları bulundurmadan paylaştırabilmekte veya bir kişi üzerine de yönlendirebilmektedir. Bu nedenle saklı paylı mirasçı veya mirasçılar tenkis davası açarak hakları için mücadele edebilirler. Ancak dava açılırken bu davanın sınırlaması mirasçının tasarruf dışı mirası için geçerli olacaktır. Bu nedenle tüm tereke için geçerli olmadığı da bilinmelidir. Dava açma öncesinde tasarruf oranı da bilinmelidir. Tasarruf dışında kalan kısma açılacak davada mirasçıların sayısına göre bir hesaplama da yapılacaktır.
Tenkis davasında terekenin tüm kayıtlarına sahip olunmalıdır. Miras bırakan kişinin sahip olduğu tüm mallar belgelenmeli ve dosyaya eklenmelidir. Bu aşamada miras bırakan kişinin borçları da hesaplamaya dahil olacağından dava öncesinde birtakım araştırmalar da önem kazanmaktadır.
Tenkis Davası Nasıl Açılır?
Tenkis davası açmak için birtakım aşamalar vardır. Bunun için öncelikle uygun bir miras hukukçusu bulunması gerekmektedir. Ardından sizden istenen belgeler toplanmalıdır. Bu aşamada mirasçı veya mirasçılar bir arada başvurabileceği gibi tek bir kişi de başvurabilmektedir.
Mirasçı/mirasçıların miras bırakan kişi ile arasındaki bağın belgesi en önemli belgedir. Bunun dışında ise tenkis davası açabilmek için miras bırakan kişinin tüm mal varlığı belgelenmeli ve bunun tasarruf sınırı ve borçları dikkate alınarak kişi veya kişilerin hakları hesaplanmalıdır. Tüm bunların belgelenerek dosyada yer alması dava sürecini kolaylaştıracağından önem arz etmektedir.
Tenkis davasına başvururken başvurulacak iki farklı yer vardır. Bunlardan biri Asliye Hukuk Mahkemesi ve diğeri ise kişinin yaşadığı/ikamet ettiği yerden sorumlu mahkemedir. Bu başvuran kişiler fazla ise değişim gösterebilmektedir. Davaya bir avukatın bakması süreci hızlandıracaktır. Özellikle uzman bir avukatın bakması ile birçok aşama avukat önderliğinde tamamlanacaktır. Dava sonucunda önceki mal paylaşımının feshedilme ve yeniden yapılma durumu da olabileceğinden tenkis davası önem kazanmaktadır ve çok daha fazla kişiyi etkileyebilmektedir.
Dilekçe yazıldıktan sonra mahkemeye iletilir ve inceleme süreci de başlayacaktır. İnceleme süreci sonrasında dava açılacak veya açılmayacaktır ve bu tarafınıza iletilecektir. Bu aşamada harç ücreti de yatırılmalıdır ve tüm işlemler eksiksiz olarak halledilmelidir.
Tenkis Davası Açma Zamanı Nedir ve Nasıl Belirlenir?
Tenkis davasında zaman aşımı oldukça önemlidir. Bu nedenle tenkis davası için fazlaca beklememek önem arz etmektedir. Tenkis davalarında zaman aşımı 10 yıl ile sınırlıdır. Mirasçılar bu hakları konusunda bilgi sahibi olsa da olmasa da tenkis davasında sınır mirasın açılma tarihinden itibaren 10 yıl olarak belirlenmiştir. Ancak kişiler haklarının zedelendiğini öğrendi ise 1 yıl süre bulunmaktadır. 1 yıl içerisinde tenkis davası başvurusu yapmak önemlidir. Yani aslında mirasçılar haklarının zedelendiğini öğrendiğinde eğer henüz miras açılmamış ise burada dava açmak olası değildir. Süre mirasın açılması ile başlar ve buna göre bir zaman aşımına bağlıdır.
Daha fazla detaylı bilgi almak için miras avukatı sayfasnı ziyaret edebilirsiniz.
Siz de fikrinizi belirtin