İzale-i Şuyu(Ortaklığın Giderilmesi) Nedir?

İzalei şuyu nedir? sorusu mal sahiplerini doğrudan etkileyen sorulardan olmaktadır. İzale-i Şuyu, ortaklığın giderilmesi davası olarak bilinir ve paylı veya elbirliği mülkiyetine konu olan taşınır veya taşınmaz malların paylaşımını sağlar. Bu dava, esasen ortakların mülkiyet hakkını bireysel hale getirmeyi amaçlar. Davanın iki yöntemle gerçekleştiği bilinmektedir. Bunlar arasında Aynen Taksim ve Satış Suretiyle gibi iki tür yer almaktadır. Öte yandan, 1 Eylül 2023 tarihinden itibaren, İzale-i Şuyu davası açılmadan önce arabuluculuk yoluna başvurulması zorunludur. Sıralanan bu bilgiler izaleyi şuyu ne demek şeklindeki sorulara da cevap niteliğindedir. 

İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi) Davası Ne Zaman Açılabilir?

İzale i Şuyu davası, paydaşların mal üzerinde uzlaşamadığı durumlarda gündeme gelir. Dava açılabilmesi için ise bazı koşullar ve durumların gerçekleşmesi gerekmektedir. Örneğin, Ortaklar arasında malın paylaşımı konusunda bir uzlaşma sağlanamamış olmalıdır. Eğer ortaklar kendi aralarında anlaşarak paylaşabiliyorlarsa, dava açılmasına gerek kalmamaktadır.

Ek olarak, Davanın, paylı veya elbirliği mülkiyetine konu olan taşınır veya taşınmaz mallar için açılması zorunluluğu da bulunmaktadır. İlaveten, eğer dava konusu mal üzerinde mülkiyet ihtilafı örneğin, kimin mal sahibi olduğu konusunda bir uyuşmazlık varsa, öncelikle bu ihtilafın çözülmesi gerekmektedir. Mülkiyet üzerindeki ihtilaf çözülmeden ortaklığın giderilmesinin talep edilmesi mümkün değildir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Türleri

Bu davanın iki farklı türü bulunmaktadır ve her iki türde de ortakların anlaşmazlığı durumunda dava açılır ve tüm paydaşların davaya dahil edilmesi gerekmektedir. 

Aynen Taksim Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi

Aynen Taksim yoluyla ortaklığın giderilmesi, paydaşların taşınır veya taşınmaz mallarını fiziksel olarak bölerek paylaşmasıdır. Bu yöntem, taraflardan birinin talebi üzerine başlatılır ve mahkeme, aynen karar vermeden önce taksim için gerekli şartların sağlanmasını kontrol eder.

Bunun için söz konusu malların eşit değerde ve bölünebilir olması ve tarafların anlaşmazlık yaşamaması gerekmektedir. Eğer aynen taksim mümkün değilse, mahkeme satış yoluna gidebilir

Satış Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi

Ortaklığın satış yoluyla giderilmesi, paydaşların mülkiyetini sona erdirmek için başvurdukları bir diğer yöntemdir. Bu süreç, taşınmaz veya taşınır malların fiziksel olarak bölünememesi durumunda sıklıkla tercih edilmektedir.

Paydaşlardan birinin, ortaklığın giderilmesi davası açması bu konuda yeterli olmaktadır. Mahkeme, malın satışıyla ilgili kararı verdikten sonra izale i şuyu satış prosedürü genellikle açık artırma ile gerçekleştirilir. Satış işlemleri için bir memur atanması ve satış bedelinin paydaşlar arasında sahip oldukları payları oranında dağıtılması izale i şuyu açık artırma kuralları arasındadır. 

Bu yöntem, paydaşların anlaşmazlık yaşadığı durumlarda sıkça kullanılır ve hukuki süreç gerektirdiği bilinmektedir. Dolayısıyla sürecin doğru bir şekilde yürütülmesi için bir avukattan yardım almak doğrusudur. Siz de bu konuda İzmir Avukatlık ve Hukuk Hizmetleri için Vural & Altun Hukuk ve Danışmanlık bürosu ile iletişime geçebilirsiniz. 

Muhdesatın (Arazi Üzerindeki Yapıların) Aidiyeti Konusunda Çekişme

Muhdesatın aidiyeti konusunda çekişme, bir arazi üzerindeki kalıcı yapıların kimin mülkiyetinde olduğuna dair hukuki anlaşmazlıklar arasında yer almaktadır. Bu tür davalar, genellikle muhdesatın davacı tarafından yapıldığını veya kendisine ait olduğunu ispatlamak amacıyla açılmaktadır. Davalar, tüm tapu maliklerine karşı açılabilir ve asliye hukuk mahkemelerinde görülmektedir. Muhdesatın taşınmazın ayrılmaz bir parçası olarak kabul edildiği ve mülkiyet haklarıyla sıkı bir ilişki içinde olduğu bilinmektedir. 

İzale-i Şuyu Davasında Değer Tespiti Nasıl Yapılır

İzaleyi Şuyu davası değer tespiti, taşınmazın niteliği, kullanım amacı ve bulunduğu yerin özellikleri göz önünde bulundurularak bilirkişi raporuyla yapılmaktadır. Mahkeme, keşif işlemi gerçekleştirerek taşınmazın değerini belirlerken aynı zamanda bu süreçte tarafların iddia ve savunmalarıyla uyumlu bir rapor hazırlaması da oldukça önemlidir.

Ortaklığın Giderilmesi Davası Nasıl Açılır?

Ortaklığın giderilmesi davalarında  6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK md.4/1-b) uyarınca görevli mahkeme sulh hukuk mahkemeleridir. Dava, paydaşlardan birinin mahkemeye başvurmasıyla açılır. Dava dilekçesinde, davalıların kimlik bilgileri, taşınmazın tapu bilgileri ve pay oranları gibi detaylara yer verilmesi de gerekmektedir.

Ek olarak, dava süreci ön inceleme ile başlar ve mahkeme, bilirkişi raporu alarak malın bölünebilirliğini değerlendirir. Eğer mal bölünemezse, satış yoluyla ortaklığın giderilmesine başvurulur. Dava sonunda ise elde edilen bedel, paydaşlar arasında pay oranlarına göre dağıtılır. 

Ortaklığın Giderilmesi Davasının Tarafları

Ortaklığın giderilmesi davasını açabilen taraflar, malın paylı veya elbirliği mülkiyetine tabi olan ortaklardan biri veya birkaçıdır. Davayı açabilmek için tek şart, malın paydaşı olmaktır. Ek olarak, paydaşlar gerçek kişi ya da tüzel kişi şeklinde de olabilmektedir. Eğer bir paydaş söz konusu davayı açmışsa, davalı taraf kendisi dışındaki tüm diğer paydaşlar olmaktadır. Ortaklığın giderilmesi davasında tüm paydaşların davada yer alması zorunlu bir husustur. Eğer bir paydaş vefat etmişse, onun mirasçılarının da davaya dahil edilmesi gerekmektedir. 

Ortaklığın Giderilmesi Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme

Ortaklığın giderilmesi davalarında görevli mahkeme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca Sulh Hukuk Mahkemeleri’dir. Öte yandan, eğer dava konusu olan mal bir taşınmaz ise, yetkili mahkeme de taşınmazın bulunduğu yerin Sulh Hukuk Mahkemesi olacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

İzale-i Şuyu Davasında Karar Kesinleşmeden Satış Yapılabilir Mi?

İzale-i şuyu davasında, karar kesinleşmeden satış yapılması mümkün değildir. Ortaklığın giderilmesi için mahkeme kararının kesinleşmesi gereklidir. Aksi bir durumda malın paylaşımı mümkün olmamaktadır. 

İzale-i Şuyu Davasında Değer Tespiti Nasıl Yapılır?

İzale-i şuyu davasında değer tespiti, mahkeme tarafından düzenlenen keşif ile gerçekleştirilir. Keşif sonrasında bilirkişi raporu hazırlanarak, malın dava tarihindeki değeri belirlenmektedir. 

İzale-i Şuyu Satış Sonrası Para Ne Zaman Ödenir?

İzale i şuyu satış sonrası para paylaşımı, ihale bedelinin kesinleşmesi ve gerekli kesintilerin yapılmasının ardından yapılmaktadır. 

İzale-i Şuyu Davasında İhalenin Feshi ve Satış İptali Nasıl Yapılır?

İhaleye katılan taraflar, ihale tarihinden itibaren 7 gün içinde ihalenin feshi için mahkemeye başvurabilirler. İhalenin iptali için ise mahkeme kararının kesinleşmesinin gerektiği bilinmektedir. 

İzale-i Şuyu Davası Ne Kadar Sürer?

İzale-i şuyu davasının süresi, genellikle 18 ila 24 ay arasında sonuçlanmaktadır. Ancak, mahkeme yoğunluğu, taraf sayısı ve bilirkişi incelemeleri gibi etkenler, davanın seyrini etkileyerek süreleri uzatabilir. 

İzale-i Şuyu Açık Artırma Kuralları Nedir?

İzale-i şuyu davasında açık artırma kuralları, ortaklığın sona erdirilmesi amacıyla hisselerin adil bir şekilde satışını sağlamak için belirlenmiştir. İhaleye katılım için katılımcılar belirtilen tarihe kadar yazılı teklif vermek zorundadırlar.