İş kazası; işçinin işverenlerine ait olan iş yerinde ya da iş yeri dışında işlerini yürütebilmesi için yapılan çalışmalar esnasında meydana gelen yaralanma, ölüm ya da ruhsal açılardan zarara uğramalarına neden olan olaylara verilen isimdir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında yer alan 13. maddesine göre iş kazası olarak nitelendirilen durumlar vardır. Bu durumlar;

İşçilerin iş yerinde yer aldığı sırada uğradıkları hem bedensel hem de ruhsal zararlar
İşverenler aracılığı ile yürütülmeye devam eden işten dolayı sigortalı kendi adına ve hesaplarına bağımsız bir şekilde devam ediyorsa yürütmekte olduğu işten dolayı meydana gelen her türlü olay
Herhangi bir işverene bağlı bir şekilde çalışan sigortalıların, görevli oldukları işyeri haricinde başka bir yere gönderilmesinden dolayı asıl işini yapamayıp geçen zamanlarda işçilerin uğramış oldukları zararlar
Emziren kadın sigortalıların, iş mevzuatlarına uygun bir şekilde çocuklarına süt vermek için ayrılmış olan zaman dilimlerinde oluşan zararlar
Sigortalılara işverenler tarafından sunulan bir araçla işlerin yapılmakta olduğu yere gidiş gelişler esnasında oluşan ve sigortalıları hemen ya da sonrasında bedenen veya ruhen engelli hale gelmesine neden olan her türlü kazalar bu kategoride incelenir.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’ndaki 3. Maddeye göre meydana gelen iş kazaları; “işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay” olarak tanımlaması meydana gelir.

İş Kazasının Unsurları Nelerdir?

İş kazası unsurları bir olayın hemen ardından meydana gelirken 4 farklı kategoride incelenir. Bu noktada gözlenmesi gereken unsurlar;

Kazaya uğrayan kişilerin sigortalarının bulunması
Sigortalıların konum ve zaman koşullarıyla 5510 sayılı kanunda yer alan 13. maddedeki sayılan hususlara uygun bir şekilde kazaya uğramış olmaları
Oluşan kazalardan dolayı bedenen ya da ruhen engellerin oluşması
Kazda illiyet bağlarının yer alması şartları aranır.

İş Kazası Bildirimi Nasıl Yapılır?

İş kazası bildirimi sırasında birkaç adıma dikkat etmek gerekir. İş kazaları meydana geldiği zamanlarda işçi ile işverenlerin kanunlardan ötürü meydana gelen bazı yükümlülükleri vardır. Bunların tam olarak yerine getirilmemesi durumunda tarafların sorumluluklarına neden olmaktadır. Bundan ötürü iş kazalarının meydana gelmesi durumlar karşısında bildirimler;

İş kazalarına ait raporların düzenlenmesi ardından tutanaklara iki şahit ismi yazılarak imzalanması gerekli görülür.
İş kazalarına bağlı olarak yer alan kolluk birimlerine anında bildirimlerin olması gerekir.
İş kazaları Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinde onaylı olduğu andan itibaren geçerli olan sonraki 3 iş günü içerisinde bildirimlerin olması şarttır.

İş kazaları ardından gerekli incelemeleri yerine getiren Sosyal Güvenlik Kurumu, oluşan olayın iş kazası mı değil mi ve taraflarda oluşan kusur durumları nedir gibi detayları içeren bir rapor düzenler. Rapor içerisinde olayın iş kazası olarak nitelendirilmesi söz konusu olursa hak sahibi, iş mahkemesine başvuru yaparak tazminat davası açma hakkına sahiptir.

İş Kazası Geçiren İşçinin Hakları Nelerdir?

İş kazası geçiren işçinin hakları incelenecek olduğu zaman 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yer alan 16. Maddeye göre haklar verilir. Bu haklar;

Sigortalı olan kişilere geçici iş görmezlik süreçlerinde günlük olarak geçici iş görmezlik ödenekleri verilmelidir.
Sigortalılara sürekli iş görmezlik gelirleri gerekli durumlarda bağlanmalıdır.
İş kazaları ya da meslek hastalıklarının ardından ölen sigortalıların hak sahipleri için gelir bağlanması gerekli görülür.
Gelir bağlanması yapılan kız çocuklarına evlenmeleri sırasında evlenme ödenekleri verilmelidir.
İş kazaları ile meslek hastalıklarının ardından ölen sigortalı kişilerin cenazeleri için gerekli cenaze ödenekleri verilmelidir.

Gerekli olan her durum sigortalı olan vatandaşlara iş kazalarının ardından verilmesi gereklidir.

İş Kazası Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

İş kazası tazminatı hesaplama sırasında ön plana alınması gereken belirli hususlar vardır. İşverenler gerekli iş sağlıkları ile güvenlikler için önlemler almamasından ötürü oluşan kazalar ve meslek hastalıklarından dolayı işverenlerin sorumluluğu olan tazminat devreye girer. Bu yüzden de iş kazalarından ötürü maddi ve manevi zarara uğramış olan işçilerin tazminat dava açma hakları yer alır.

Maddi tazminat miktarının ne kadar olacağı hesaplanırken işçilerin iş kazaları meydana gelmeseydi elde edecekleri gelirler hesaplanır. Uğramış oldukları iş gücü kayıplarından ötürü oluşan durumlarda elde edecekleri gelir arasında fark ne kadarsa tespit edilir. İş kazaları sırasında tazminat hesaplamalarında etkili olan en önemli konu işçinin ücreti, maluliyet oranı, yaş ve kusur oranları miktarıdır.

İş kazası maddi tazminat davası sırasında tazminat miktarının hesaplanmasında teknik ve detaylı bir süreç devreye girer. Bu yüzden de işçilerin ücret miktarının ispat ve kusur oranları açısından alanında uzman olan bir iş kazası avukatlarından yardım almak sürecin daha garantili ilerlemesinde faydalı olacaktır.

Ölüm ile sonuçlanan iş kazaları sırasında hayatlarını kayıp eden işçilerin yakınları, vefat eden işçilerin maddi desteklerinden artık yoksun duruma düşerler. Böyle durumlar karşısında vefat eden işçilerin yakınları, yoksun kalmalarından ötürü maddi destek alabilmeleri açısından işveren ya da iş kazasında kusuru olan kişilere destekten yoksun kalma tazminatı taleplerinde bulunarak, gerekli ödenekleri alabilirler.