Nafaka Davası

NAFAKA NEDİR?
NAFAKA ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
NAFAKA NASIL VE HANGİ KOŞULLARDA ALINIR?
KİMLER NAFAKA ALABİLİR, KİMLER NAFAKA ALAMAZ?
NAFAKA ARTTIRMA DAVASI NEDİR?
NAFAKA KALDIRMA DAVASI NEDİR?
Nafaka nedir?
Nafaka, maddi olarak zorluğa düşecek olan kişiye bağlanan ve her ay ödenmesi gereken para olarak ifade edilebilir. Nafaka boşanma davası sürerken veya boşanma davası sonrasında alınabilir. Nafaka bağlanmasında nafaka yükümlüsünün kusurlu olup olmadığına bakılmaz.

Nafaka çeşitleri nelerdir?
Tedbir nafakası
İştirak nafakası
Yoksulluk nafakası
Yardım nafakası

TEDBİR NAFAKASI
Tedbir nafakası kime verilir?
Tedbir nafakası, boşanma davası sürerken eşlerden yoksulluğa düşecek olana verilecek olan nafaka türüdür. Tedbir nafakası alabilmek için boşanma davası sürecinde hayat standardı belirli ölçüde düşecek olan eşin hakimden tedbir nafakası talep etmesi gerekir. Tedbir nafakası eş kusurlu olsa dahi verilebilir. Kusur durumuyla tedbir nafakasına hükmedilmesinin ilgisi yoktur.
Tedbir nafakası kararı nasıl verilir? Ne zamana kadar ödenir?
Tedbir nafakası mahkeme tarafından ara karar ile verilir. Tedbir nafakası geçici bir nafaka türüdür ve tedbir nafakasının ödenme süresi boşanma davasının sona ermesiyle dolar.
Tedbir nafakası ödenmezse nasıl tahsil edilir?
Bu nafaka ödenmeze icra dairesi aracılığıyla tahsil edilir.

İŞTİRAK NAFAKASI
İştirak nafakası çocuklara ne amaçla verilir?
İştirak nafakası, müşterek çocuğun yetiştirilmesi, korunması, sağlık, bakım ve eğitim giderleri için eşin mali gücü oranında, velayetin bırakıldığı tarafa ödenen bir nafaka türüdür. İştirak nafakası halk arasında çocuk bakım nafakası olarak da adlandırılır.

İştirak nafakası hangi şartlarda alınır?
İştirak nafakası almak için tek şart çocuğun velayetini almış olmaktır. Çocuğun velayetini alan kişiye hakim çocuğun temel ihtiyaçlarının sağlanması amacıyla iştirak nafakası ödenmesine hükmeder.Çocuğun hakları üstün nitelikteki haklardan kabul edilir.
İştirak nafakasını kimler talep edebilir?
Küçüğe fiilen bakan ana veya baba, diğerine karşı çocuk adına nafaka davası açabilir.
Ayırt etme gücüne sahip olmayan küçük için gereken hâllerde nafaka davası, atanacak kayyım veya vasi tarafından da açılabilir.
Ayırt etme gücüne sahip olan küçük de nafaka davası açabilir.
Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur. Bu eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır.
Hâkim, istem hâlinde irat biçiminde ödenmesine karar verilen bu giderlerin gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir.
İştirak nafakası ne zamandan ne zamana kadar ödenir?
Boşanma davası sırasında talep edilebilen iştirak nafakası, boşanma kararının kesinleşmesinden itibaren ödenmeye başlanırken bu nafaka, boşanma davasından sonra da herhangi bir zamanaşımına tabi olmaksızın kural olarak çocuğun ergin olmasına kadar istenebilmekte ve nafakanın bitiş tarihi de çocuğun ergin olduğu tarih kabul edilmektedir. Ancak çocuk ergin olduğu halde eğitimi devam ediyorsa, ana ve baba durum ve koşullara göre kendilerinden beklenebilecek ölçüde olmak üzere, eğitimi sona erinceye kadar çocuğa bakmakla yükümlüdürler.
İştirak nafakasını hakim nasıl belirler?
Hakimin geniş takdir yetkisine sahip olduğu boşanma davalarında örneğin ilkokula giden çocuk için ayrı liseye giden çocuk için eğitim giderleri ve sosyal ihtiyaçları bakımından farklı değerlendirilen iştirak nafakası, değişen yaşam koşulları ile de karşı taraftan nafakanın artırılması yönünde talep edilebilmektedir.
YOKSULLUK NAFAKASI
Yoksulluk nafakası ne zaman alınabilir?
Yoksulluk nafakası, boşanma sonrası alınabilecek nafaka türlerinden birisidir.
Yoksulluk nafakası kime ödenir?
Yoksulluk nafakası boşanma halinde ihtiyaç duyan eş lehine ödenir. Yoksulluk nafakası bağlanan eşin diğer eşe göre daha az kusurlu veya kusursuz olması gerekmektedir. Aksi takdirde yoksulluk nafakasına hükmedilmez. Eşinden daha fazla kusura sahip kişiler yoksulluk nafakası alamazlar.
Yoksulluk nafakası irat biçiminde ödenebilir mi? Ne zaman kalkar?
Maddî tazminat ve yoksulluk nafakasının toptan veya durumun gereklerine göre irat biçiminde ödenmesine karar verilebilir. İrat biçiminde ödenmesine karar verilen maddî tazminat veya nafaka, alacaklı tarafın yeniden evlenmesi ya da taraflardan birinin ölümü hâlinde kendiliğinden kalkar; alacaklı tarafın evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması, yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi hâlinde mahkeme kararıyla kaldırılır.

Yoksulluk nafakası nasıl alınabilinir?
Yoksulluk nafakası alabilmek için boşanma sürecinin doğru bir şekilde yürütülmesi gerekir. Eşinden nafaka almak isteyen kişilerin boşanma davasını doğru yürütememeleri bu gelirden yoksun kalmalarına neden olacaktır. Aynı şekilde eşine nafaka ödemek istemeyen kişiler de boşanma davasını doğru şekilde yürütememeleri durumunda kendisinden daha fazla kusura sahip eşine yoksulluk nafakası ödemek mecburiyetinde kalabilirler. Kimi zaman boşanma davalarında hakim iki eşi de eşit kusurlu olarak görebilir. Bu durumda nafakaya hükmedecek olan hakim incelemeyi yaparak nafakanın ödenip ödenmemesi noktasında karar vermektedir. Eğer ki eşit kusur durumunda eşlerden birisinin yoksulluğa düşeceği belirlenmişse yoksulluk nafakası alabilir.
Kimler yoksulluk nafakası alamaz?
Resmi olarak evli olmasa da fiili olarak başkası ile evli gibi yaşayan kişiler
Belirli bir gelire sahip, boşanma sonrası yoksulluk çekmeyecek kişiler
Maaşı, aylık geliri, dul aylığı, emekli maaşı, yaşlılık maaşı gibi düzenli gelire sahip kişiler
Yeterli miktarda sosyal yardım alan, kira geliri olan, yurtdışından gelire sahip, işsizlik maaşı olan kişiler
Mesleği olan, mesleğini icra eden ve buna bağlı olarak belirli bir kazanca sahip kişiler
Memur olan eşler
Bankada belirli bir miktarda parası olan, faiz gelirine sahip eşler
Mesleğe sahip ya da belirli bir yeteneğe sahip fakat bunu isteyerek kullanmaktan imtina eden kişiler
Kumar bağımlısı eşler
Eşi ile aynı gelire sahip eş
Eşi yoksul olan eş boşanma sonrası yoksulluk nafakası alamaz.

YARDIM NAFAKASI
Yardım nafakası kimlere verilir?
Herkes, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerine nafaka vermekle yükümlüdür. Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri, refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Yardım nafakası, zarurete düşen hısımın yaşamını sürdürebilmesi için zorunlu yardım isteğidir. Yardım nafakası isteyenin kusuru ile yardıma muhtaç duruma düşmüş olması, yükümlüyü borcundan kurtarmamaktadır. Aile bağlarının herhangi bir nedenle zayıflamış olması da yükümlülüğü ortadan kaldıran bir neden olarak düzenlenmemiştir.
Kurumlar yaptıkları yardımları talep edebilirler mi?
Korunmaya muhtaç kişilerin bakımı bununla yükümlü kurumlar tarafından sağlanır. Bu kurumlar yaptıkları masrafları nafaka yükümlüsü hısımlarından isteyebilir. Yasanın bu hükmü de gözetildiğinde, nafaka yükümlülüğünün yasanın emrettiği ve özellikle refah içerisinde olan altsoy (oğul) için kaçınılmaz bir yükümlülük olduğu görülmektedir.
Nafaka yükümlülüğü ortadan kaldırılır mı?
Nafakanın, yükümlülerin bir ya da birkaçından istenmesi hakkaniyete aykırıysa, hâkim, onların nafaka yükümlülüğünü azaltabilir veya kaldırabilir. O nedenle, kural olarak nafaka yükümlülüğünün kaldırılması için birden çok nafaka yükümlüsünden talep edilmesi ve yükümlülerden birinin nafaka yükümlülüğünü yerine getirmesi hafinde,

diğerinden talep edilmesinin hakkaniyete aykırı bulunması gerekir. Bunun dışında nafaka yükümlülüğünün ortadan kaldırılmasını düzenleyen herhangi bir hüküm yer almamaktadır.

Yardım nafakası, ahlak kuralları ile geleneklerin zorunlu kıldığı sosyal ödevdir ve kanun koyucu, kişinin ve toplumun vicdanına bırakmamış, kanuni bir ödev olarak düzenlemiştir.
Kimler yardım nafakası isteyemez?
Aileye karşı vazifelerini ağır surette ihmal edenlerin, nafaka isteyemeyeceği TMK m. 510 uyarınca, mirasçılıktan çıkarılma sebepleri varlığı halinde de nafaka yükümlülüğünün ortadan kalkması gerektiği öğretide kabul edilmektedir.
Uygulamada da aile bağlarının temelinden sarsılması halinde nafaka yükümlüğünün ortadan kalkacağı kabul edilmektedir. Bu duruma nafaka borçlusunu döven altsoy örnek gösterilebilir.
Buna karşılık, uygulamada altsoyun yardım nafakası yükümlüğüne daha fazla önem verilmiş, annenin nafaka yükümlüsü karşısında çocukluğunda görevlerini yapmaması, oğlunu küçük yaşta ona buna terk etmesi, oğlunu başkalarına bırakması, büyüyüp iş sahibi olana kadar onunla ilgilenmemesinin, ananın nafaka hakkını ıskat etmeyeceği kabul edilmiştir.
KİMLER NAFAKA ALABİLİR?
Düşük gelire sahip ya da geliri olmayan kişiler
İş akdi sona erdirilmiş, yani işten kovulmuş ya da işten çıkartılmış kişiler
Ev hanımları
Asgari ücretle çalışan eşler
Geçici işlerde çalışan düzenli bir işi ve geliri olmayan eşler yoksulluk nafakası alabilirler.
NAFAKANIN ARTTIRILMASI İÇİN DAVA AÇILABİLİR Mİ?
Hakim tarafından boşanma davalarında nafaka hakkında verilen kararlar kesin değildir. Yani hayat koşulları değiştiğinde nafakada artırım ya da indirim yapılabilir. Hayat standartlarında yaşanabilecek değişikliğe göre bireyler nafakanın artırılması davası açabilirler. Örneğin çocuk için alınan nafaka, çocuğun okula başlaması ile artırılabilir. Çocuğun masraflarının artması, çocuk için alınan nafakanın da artırılmasına sebep olacak nafakayı arttırma davası gerekçelerinden birisidir. Ya da yıllar içerisinde enflasyona bağlı olarak kira giderleri ve diğer giderlerin artması durumunda, hakimin hükmettiği nafakanın miktarı enflasyona yenik düşebilir. Bu durumda da nafaka artırma davası açılarak bu mağduriyet giderilebilir. Ayrıca nafaka artırım davası açarak bireyler hakimden nafakanın her yıl enflasyona dayalı şekilde artırılmasını talep edebilirler.
NAFAKANIN AZALTILMASI TALEP EDİLEBİLİR Mİ?
Nafaka arttırılması gibi nafakanın indirilmesi de talep edilebilir. Nafakanın indirilmesi de değişen hayat koşullarına bağlı olarak mümkün olabilen bir durumdur. Örneğin nafakanın borçlusunun yaşam standartlarında oluşabilecek bir düşüş, maaş azalması, iş değişikliğine bağlı gelir azalışı gibi nedenler nafakanın indirilmesi davası açılabilmesine olanak sağlamaktadır.

NAFAKANIN KALDIRILMASI TALEP EDİLEBİLİR Mİ?
Nafakanın kaldırılması da aynı şekilde şartlar değiştiğinde talep edilebilir. Nafaka ödenen eski eşin belirli bir gelire sahip olması, yeni bir işe girmesi, başkası ile evli gibi yaşaması gibi durumlarda nafaka iptal davası açılabilir.
Nafakayla ilgili olarak yaşanan sorunların çözümü için konu hakkında uzman avukat ile iletişime geçilerek yaşanan anlaşmazlık hukuki olarak talep gibi nihayete erdirilebilir. Avukatlardan konu hakkında hukuki destek alınmalıdır.