Trafik Kazası Tazminatı Nedir?

Trafik kazası tazminatı, bir trafik kazasında meydana gelen bedensel zararlar (yaralanma veya ölüm) ve malvarlığı zararları (araç, ev, arazi gibi) için zarara uğrayan kişilerin, kazaya sebebiyet veren taraflara karşı açtığı hukuki bir tazminat davasıdır. Bu tazminat, hem maddi hem de manevi zararları kapsar ve hukuki dayanağı Türk Borçlar Kanunu’nun haksız fiil hükümlerine dayanır.

Trafik Kazası Tazminatı Hesaplama Nasıl Yapılır?

Trafik kazası tazminat hesaplama işleminde; trafik kazası tazminat hesaplama tablosu kullanılabilir ve Kusur, Maluliyet oranı (Sakatlık oranı), Yaş ve Gelir gibi etkenlerin dikkate alınması gerekmektedir. Tazminat hesaplamasında ilk olarak kişinin maaşından kusur oranı düşülmelidir. Çıkan miktar da maluliyet oranı ile çarpılmalıdır. Örneğin, kaza sonrası maluliyete uğramış kişinin malullük oranı %50 şeklindedir. Maluliyete uğrayan kişideki kusur oranının %30, yaşının 30 ve maaşının da 20 bin TL olduğunu düşünelim. Dolayısıyla, 20.000 TL maaştan kusur oranı düşülerek, çıkan miktar maluliyet oranı ile çarpılacaktır.

  • 20.000 – 30% (kusur oranı) = 14.000 TL
  • 14.000 x 50/100 = 7.000 TL tutarında gelir kaybı ve aylık işgücü kaybı olmaktadır.

Söz konusu tutarın yıla nazaran miktarı ise, 7.000 x 12 = 84.000 TL’dir. Kişinin yıllık işgücü ve gelir kaybı 84.000 TL olmaktadır. Hesaplama işleminin son aşamasında ise, 30 yaşındaki bir bireyin 7 yıllık pasif çalışma hakkı yaşına eklenerek yıllık gelir kaybı ile çarpılmalıdır. Dolayısıyla, yukarıdaki örnekteki maddi tazminat rakamı, 84.000 TL x 37 = 3.108.000 TL şeklinedir. Öte yandan, hesaplama işleminde trafik kazası tazminat hesaplama programı veya maluliyet tazminat hesaplama programı da kullanılmaktadır.

Trafik Kazası Tazminatı Hesaplamasında Etkili Olan Faktörler

Trafik kaza tazminat hesaplama açısından etkili olan başlıca faktörler arasında ilk olarak kusur oranı dikkate alınmaktadır. Kazada tarafların kusur oranları, tazminat miktarını doğrudan etkiler. Kusur oranları mahkeme tarafından belirlenir ve tazminat miktarı bu oranlara göre hesaplanır. Hesaplamaya katılan diğer bir faktör ise, Maluliyet tazminat hesaplama (sakatlık) oranıdır. Yaralanma sonucu kişide oluşan sürekli sakatlık (kalıcı maluliyet) oranı, tazminat miktarını etkiler. Maluliyet oranı engelli sağlık kurulu raporuyla belirlenir. Hem sürekli sakatlık tazminatında hem de destekten yoksun kalma tazminatında mağdurun veya ölenin geliri de dikkate alınır ve bedeni hasar tazminatı hesaplama yöntemine başvurulur. Daha yüksek gelire sahip kişilerin tazminatı da daha yüksek olur. Öte yandan hesaplamada, maddi zararlar da dikkate alınmaktadır. Bu zararlar arasında; Tedavi giderleri, Cenaze giderleri, Araçta meydana gelen hasar ve değer kaybı ve Ölenin yardımından yoksun kalan kişilere ödenecek destekten yoksun kalma tazminatı yer almaktadır. Bunun için destekten yoksun kalma tazminatı hesaplama yöntemleri uygulanmaktadır.

Ölümlü Trafik Kazasında Tazminat

Ölümlü trafik kazası tazminat hesaplama işlemi için, kazada hayatını kaybeden kişinin yakınlarının talep edebileceği maddi ve manevi tazminatları kapsamaktadır. Bu kazalar nedeniyle uğranılan manevi ve maddi zararların oluşturduğu yaralar çok derin olduğundan, maddi ve manevi tazminat miktarları da çok büyük miktarlar olmaktadır. Bu tazminat; ölen kişinin yaşı, doğum yılı, kazadaki haklılık payı, maaşı ve pasif çalışma yılı verileri baz alınarak hesaplanır.

Ölümlü Trafik Kazası Tazminat Davası

Bu davalar, ölen kişinin yakınları tarafından, kazaya sebebiyet veren sürücü, araç sahibi veya sigorta şirketine karşı açılabilir. Tazminat davası, kazanın meydana geldiği yerin mahkemesinde açılabilir. Davanın açılması için, kazanın neden olduğu zararların belgelenmesi ve kusur oranının belirlenmesi önemlidir. Trafik kazası raporları, bilirkişi raporları ve diğer deliller, davanın seyrini etkileyebilir. Tazminat davasını, ölen kişinin eşi, çocukları ve Anne-Babası açabilmektedir. Öte yandan, kişinin sağlığında maddi ve manevi destek olduğu diğer akrabalar da tazminat davası açabilir.

Ölümlü Trafik Kazası Tazminat Davası Talep Edilebilecekler

Ölümlü trafik kazası tazminat hesaplama tablosu oluşturulurken dikkate alınabilecek talepler arasında çeşitli faktörler bulunmaktadır. Ölümlü trafik kazası tazminat davasında talep edilebilecekler, kazada hayatını kaybeden kişinin yakınlarının yaşadığı maddi ve manevi zararları karşılamak amacıyla çeşitlilik göstermektedir. Bu tazminatlar, ölen kişinin yakınları tarafından açılan davalarda talep edilebilir. Kişilerin talep edebileceği tazminat çeşitleri aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır:

  • Destekten Yoksun Kalma Tazminatı: Ölen kişinin eşi, çocukları, anne-babası ve diğer yakınları, ölenin sağlığında kendilerine sağladığı maddi destekten mahrum kaldıkları için bu tazminatı talep edebilirler.
  • Maddi Tazminat: Eğer ölen kişi kaza sonrası tedavi görmüşse, bu tedavi için yapılan masraflar talep edilebilir. Ancak ölüm hemen gerçekleşmişse bu giderler talep edilemez. Öte yandan, trafik kazası sonucu ölen kişinin cenaze ve defin giderleri de maddi tazminat kapsamında talep edilebilir. Ek olarak, kazada ölen kişinin aracında meydana gelen hasarlar için de tazminat talep edilebilir.
  • Manevi Tazminat: Ölen kişinin yakınları, ölüm nedeniyle yaşadıkları acı ve ıstırap için manevi tazminat talep edebilirler. Manevi tazminatın miktarı, olayın koşullarına ve tarafların sosyal durumuna göre belirlenir.

Ölümlü Trafik Kazası Tazminat Davasında Zamanaşımı

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 109/1. maddesi uyarınca trafik kazalarından kaynaklı tazminat talepleri için 2 yıllık ve kaza tarihinden itibaren 10 yıllık zamanaşımı süresi öngörülmüştür. Fakat kaza neticesinde ölüm meydana gelmişse bu zaman 109/2. numaralı madde gereğince ceza zamanaşımı süreleri uygulanmaktadır. Buna göre, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu gereğince ölümlü trafik kazalarında zamanaşımı 15 yıl olmaktadır.

Yaralanmalı Trafik Kazasında Tazminat

Yaralanmalı trafik kazalarında, kazada yaralanan kişi maddi ve manevi tazminat talep etme hakkına sahiptir. Ayrıca, yaralanan kişinin yakınları da bazı durumlarda manevi tazminat davası açabilir. Yaralanmalı trafik kazalası tazminat hesaplama, kazada yaralanan kişinin uğradığı zararların tazmini için oldukça önemlidir. Tazminat miktarı, çeşitli faktörlere dayanarak belirlenir.

Yaralanmalı Trafik Kazası Tazminat Davası

Yaralanmalı trafik kazası tazminat davası, kaza sonucunda yaralanan kişinin veya kişilerin, zarara neden olan taraflara karşı açtığı hukuki bir süreçtir. Bu davaların kime karşı açılabileceği ve hangi koşullar altında gerçekleştirileceği, tazminat talebinin niteliğine göre değişiklik göstermektedir. Yaralanan kişi, kazaya sebep olan sürücüye veya araç sahibine karşı tazminat davası açabilir. Eğer kaza bir başka kişinin hatasından kaynaklanıyorsa, bu kişi tazminat sorumlusu olur. Tazminat davası açmadan önce, kaza sonrası oluşan zararların belgelenmesi ve kanıtlanması gerekmektedir. Yaralanan kişi, kaza sonrası tedavi giderleri, iş kaybı gibi maddi zararlarını ve yaşadığı acı için manevi tazminat taleplerini destekleyen belgeleri toplamalıdır.

Yaralanmalı Trafik Kazası Tazminat Davası Talep Edilebilecekler

Yaralamalı trafik kazası tazminat hesaplama yöntemiyle açılacak davada talep edilebilecek tazminatlar, kazada yaralanan kişinin uğradığı maddi ve manevi zararları karşılamak amacıyla çeşitlilik göstermektedir. Genellikle maddi tazminat hesaplama programı yöntemleri ile hesaplanmaktadır. Bu tazminatlar, kazadan etkilenen kişi veya kişilerin durumu ve kazanın koşullarına göre değişiklik gösterebilir. Cismani zarar tazminat hesaplama işleminde talep edilebilecek tazminatlar arasında aşağıdakiler gelmektedir:

  • Tedavi Giderleri: Yaralanan kişinin kaza sonrası tedavi sürecinde yapılan tüm masraflar (ameliyat, fizik tedavi, ilaç masrafları vb.) tazminat olarak talep edilebilir. Ayrıca, tedavi süresince hastanede kalma, yol, yeme-içme ve barınma giderleri de dahil edilebilir.
  • Kazanç Kaybı: Yaralanan kişi, kaza nedeniyle çalışamadığı dönemlerde kaybettiği gelirini talep edebilir. Bu, geçici veya kalıcı iş göremezlik durumlarına göre hesaplanır. İşsiz olan kişiler veya ev hanımları da, kaza öncesinde sağladıkları ekonomik katkı nedeniyle kazanç kaybı talep edebilirler.
  • Sürekli veya Geçici İş Göremezlik: Yaralanma sonucu çalışma gücünün kaybı durumunda, bu kaybın tazmin edilmesi talep edilebilir. Geçici iş göremezlik durumunda, yaralanan kişi tedavi süresince çalışamadığı için maddi tazminat talep edebilir. Kalıcı maluliyet durumunda ise, bu kaybın ömür boyu devam etmesi nedeniyle daha yüksek tazminatlar talep edilebilir.
  • Manevi Tazminat: Yaralanan kişi, yaşadığı acı, ıstırap ve sıkıntılar için manevi tazminat talep edebilir. Ayrıca, yaralanan kişinin yakınları, eğer ağır bir bedensel yaralanma veya uzuv kaybı söz konusuysa manevi tazminat talep etme hakkına sahiptir.

Trafik Kazası Tazminat Davalarında Görevli Mahkeme ve Zamanaşımı

Yaralanmalı veya ölümlü trafik kazaları nedeniyle açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında görevli mahkeme genellikle Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Eğer dava, trafik sigortasını yapan şirket aleyhine açılıyorsa, bu durumda Asliye Ticaret Mahkemesi görevli olur. Sigorta şirketinin sorumluluğu ticari bir işten kaynaklandığı için bu mahkeme yetkilidir. Ek olarak, 5237 Türk Ceza Kanunu göreğince sadece yaralanmalı trafik kazalarında zamanaşımı  8 yıl, hem yaralanma hem ölüm meydana gelmişse 15 yıl olmaktadır.

Trafik Kazası Tazminat Hesabında Sigorta Teminat Limitleri

Kazaya maruz kalan kişiler arasında yaralamalı trafik kazası sigorta ödemesi ne kadar? şeklindeki sorular yaygın olarak sorulmaktadır. Trafik kazası tazminat hesaplamasında sigorta teminat limitleri, kazada zarar görenlerin tazminat taleplerinin ne kadarının sigorta tarafından karşılanacağını belirler. Trafik kaza sigorta parası hesaplama işleminde bu durumlara dikkat etmek gerekmektedir. Sigorta poliçelerinin kapsamı, Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen sınırlar dahilinde düzenlenir. 2024 yılı için sınırlar, araç başına 200 bin TL’ye kadar olan zararları karşılar. Kaza başına yapılan ödeme miktarı ise 400 bin TL olarak belirlenmiştir. Trafik sigortası ana teminatlar, ek teminatlar, türler, hasarsızlık indirimi ve ek primler açısından değişkenlik gösterir. Eğer bu miktarın üzerinde bir zarar meydana gelirse, hata oranı göz önüne alınır ve kasko sigortan yoksa, kazanın teminat limitlerini aşan kısmını senin karşılaman gerekir.

Trafik Kazası Tazminatı Alma Şartları Nelerdir?

Trafik kazası tazminatı alma şartları, kazanın türüne (yaralanmalı veya ölümlü) ve zararın niteliğine göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak aşağıdaki şartlar sağlanmalıdır: 

  • Kaza sonucu yaralanma meydana gelmiş olmalıdır.
  • Yaralanan kişi, tedavi giderleri ve iş göremezlik nedeniyle uğradığı maddi zararları belgeleyebilmelidir.
  • Yaralanan kişi, kazada kusurlu değilse veya kusuru az ise tazminat alma hakkına sahiptir.
  • Yaralanan kişi, kazadan dolayı yaşadığı acı ve ıstırabı kanıtlayabilirse manevi tazminat talep edebilir.

Ölümlü trafik kazalarında ise:

  • Kaza sonucu ölüm meydana gelmiş olmalıdır.
  • Ölen kişinin yakınları (eş, çocuk, anne-baba), ölenin desteğinden yoksun kaldıklarını kanıtlayabilmelidir.
  • Ölen kişinin yakınları, kazada kusurlu değilse veya kusuru az ise tazminat alma hakkına sahiptir.
  • Ölen kişinin yakınları, ölüm nedeniyle yaşadıkları acı ve ıstırabı kanıtlayabilirse manevi tazminat talep edebilir.

Trafik Kazasında Tazminat Talebinde Bulunabilecek Taraflar Kimlerdir?

Trafik kazası sonucunda tazminat talebinde bulunabilecek taraflar kaza türüne bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Yaralanmalı kazalarda, kaza sonucu yaralanan kişi, uğradığı maddi ve manevi zararlar için tazminat talep edebilir. Ölümlü kazalarda ise, ölen kişinin eşi, çocukları, anne ve babası ve diğer yakınları destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilirler. Konuyla ilgili daha fazla bilgi için Vural & Altun Hukuk ve Arabuluculuk bürosu veya İzmir Tazminat Avukatı ile iletişime geçebilirsiniz.