Senet Nedir?

Senet, bir kişinin veya kurumun belirli bir borç yada alacak ilişkisini belgeleyen yazılı ve imzalı bir evraktır. Arapça “sanad” kelimesinden türetilen bu kelime genellikle borcun ödeneceğine dair taahhüt içermektedir. Senetler taraflar arasında imzalanarak geçerlilik kazanır ve hukuki süreçlerde delil olarak kullanılabilmektedir. Ayrıca, senetlerin çeşitli türleri bulunmaktadır. Bunlar arasında bono, hisse senedi ve tapu senedi gibi belgeler yer almaktadır. 

Senetin Geçerli Olması İçin Gereken Şartlar Nedir?

Senetin geçerli olabilmesi için bazı şartların geçerli olması sağlanmalıdır. Bunlardan ilki kayıtsız ve şartsız bedel şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Senette, kayıtsız ve şartsız bir bedelin ödenmesi vaadinin bulunması gerekmektedir. Öte yandan, senedin düzenlendiği tarih (gün/ay/yıl) şeklinde açıkça belirtilmelidir.

Senet içeriğinde yer alması gereken bir diğer bilgi ise, alacaklının adı, soyadı veya ticaret unvanı olmaktadır. Senedim geçerli sayılabilmesi için en önemli olan husus senedi düzenleyen kişinin imzası olmaktadır. Öte yandan, senetlerde ödeme yeri de belirtilmelidir, aksi takdirde düzenleme yeri senet ödeme yeri olarak kabul edilir.

Senette Bulunması Gereken Zorunlu Unsurlar

Türk Ticaret Kanunu’na göre bir kıymetli evrak türü olan senetin geçerli olabilmesi için belirli zorunlu unsurları taşıması gerekmektedir. Örneğin, senet üzerine “bono” ya da “emre muharrer senet” ibaresi açık bir şekilde yazılmalıdır. Ayrıca senedin bedelli olduğu da bu aşamada açıkça belirtilmelidir.

Ek olarak, senedin ödeme tarihi, yani vade tarihi de açık bir şekilde belirtilmelidir. Eğer vade tarihi belirtilmemişse, bu senet “görüldüğünde ödenecek senet” türü olarak kabul edilmektedir. Senedin ödeneceği yer belirtilmesi gereke bir başka unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yerle ilgili kesin bir bilgi yoksa düzenleyenin yerleşim yeri veya senedin düzenlendiği yer ödeme yeri olarak kabul edilmektedir.

Öte yandan, senedin kime veya kimin emrine ödeneceği, yani lehtarın adı ve soyadı senet içeriğinde yazılmalıdır. Bu aşamada, ödenecek miktarın hem rakamla hem de yazıyla açık bir şekilde belirtilmesi çeşitli anlaşmazlıkların çözülmesi açısından önemlidir. İmzalamadan önce, senedin düzenlendiği yer ve tarih de son olarak belge içeriğinde belirtilmelidir. Düzenleme yeri spesifik olarak belirtilmemişse, düzenleyenin adresi düzenleme yeri olarak kabul edilmektedir.

Senet Borcu Nasıl Ödenir?

Senet nasıl tahsil edilir konusu, Türk Ticaret Kanunu’na ve genel hukuka göre belirli adımları içermektedir. İlk olarak, senedin üzerinde belirtilen vade tarihine dikkat edilmelidir. Borcun, vade tarihinde veya öncesinde ödenmesi gerekmektedir. Söz konusu borç ise senette belirtilen ödeme yerinde ödenmelidir. Eğer ödeme yeri belirtilmemişse, senedi düzenleyen kişinin yerleşim yeri ödeme yeri olarak kabul edilmektedir.

Ek olarak, senedin üzerindeki tutar kadar ödeme yapılmalıdır. Senedin geçerliliği için, borçlu tarafından ödenecek miktarın hem rakamla hem de yazıyla senette belirtilmiş olması gereklidir. Ödeme işlemi genellikle nakit olarak yapılır, ancak senedin lehtarı ile karşılıklı anlaşma sağlanarak banka havalesi ve çek gibi farklı ödeme yöntemleri de kullanılabilir. Ödeme yapıldıktan sonra, alacaklıya ödeme yapıldığına dair bir belge ya da makbuz verilmesi, gelecekte herhangi bir ihtilaf yaşanmaması açısından önemlidir. Bu belgeler, borcun ödendiğini kanıtlamak amacıyla kullanılmaktadır.

Ödenmeyen Senet Borcu Nasıl Tahsili Nasıl Yapılır?

Peki, senet tahsilatı nasıl yapılır? Ödenmeyen senet tahsilatı için alacaklı taraf bir sıra farklı yolu izleyebilir. Örneğin alacaklı, senedi icra dairesine sunarak icra takibi başlatma yoluna gidebilir ve borçluya ödeme emri gönderilmesini sağlayarak 10 gün içinde ödeme yapması istenebilir. Öte yandan alacaklı, bankaya başvurarak senedi protesto ettirebilir ve sonuçta borçlunun bankanın kara listesine alınmasını sağlayabilir.

Bu tür durumlarda genellikle ihtarname de gönderilmektedir. Alacaklı, borçluya ihtarname göndererek ek süre tanır ve borçlu bu süre içinde herhangi bir ödeme yapmazsa, icra takibi başlatılması mümkün olur. Söz konusu bu süreçler, alacaklı kişilerin haklarını korumak için yasal yollarla gerçekleştirilmektedir. 

Ödenmeyen Senet İcraya Nasıl Verilir?

Ödenmeyen bir senedin icraya verilmesi, alacaklının alacağını tahsil etmede uyguladığı bir süreçtir. Öncelikle, senet vadesinin geldiği tarihte borçluya ödeme talep edilmelidir. Borçluya bu konuda bir hatırlatma yapmak, iyi niyetli bir yaklaşım olmaktadır.

Eğer borçlu tüm uyarılara rağmen herhangi bir ödeme yapmazsa, alacaklı icra takibi başlatmak için icra mahkemesine başvurur. Bunun için gerekli belgeler arasında, icra takibi talep dilekçesi, ödenmeyen senet aslı veya bir sureti ve gerekirse borçluya ait kimlik bilgileri yer almaktadır. Kişilerin icra takibi başvurusunu, alacaklının bulunduğu yerdeki icra müdürlüğüne yapması gerekmektedir. Senet icraya koyma süresi dahilinde icra müdürlüğü, söz konusu talep üzerine icra takibi başlatır ve borçluya tebligat gönderme işlemini ilk olarak gerçekleştirir. 

İcra müdürlüğüne yapılan başvuruyu kişiler ister kendileri isterse de avukatları yardımıyla gerçekleştirebilirler. Süreçlerin karmaşıklığı ve yıpratıcılığı dikkate alındığında bir avukatla çalışmak yapılabilecek en doğru işlemlerdendir. Örneğin, İzmir Avukat Hizmetleri açısından profesyonel olan Vural & Altun Hukuk ve Arabuluculuk Bürosu ile iletişime geçerek tüm süreci kolaylıkla izleyebilirsiniz. 

Ödenmeyen Senet Tahsili Takibinde İmzaya İtiraz

Ödenmeyen senedin tahsil edilmesi için başlatılan icra takibi sürecinde, borçlu senet altındaki imzanın kendine ait olmadığını iddia ederse bu imzaya itirazını ödeme tebliğinin bildirilmesinden sonraki 5 gün içerisinde icra mahkemesine gerçekleştirebilir.

İmzaya itiraz, borçlunun senetteki imzanın kendisine ait olmadığını veya imzanın geçersiz olduğunu savunduğu durumlarda başvurulan bir hukuki yoldur. Öte yandan borçlu, imzasına itiraz ederek, icra takibinin durdurulmasını talep ettiğinde, icra memurları haciz işlemlerini de durdurmaktadır.

Sonraki aşamada, icra mahkemesi itirazın kabul edilip edilmeyeceğine karar verir ve eğer itiraz kabul edilirse, icra takibi düşer. İtirazın reddedilmesi durumundaysa, alacaklı olan taraf icra takibine devam edebilir.

İcraya Verilen Senet Ödenmezse Ne Olur?

Eğer borçlu tebliğe itiraz etmez veya itirazı reddedilirse, alacaklı icra takibini devam ettirerek borçlunun mal varlığına haciz işlemi uygulayabilir. İcra memurları, borçlunun taşınmazlarına, taşınır mallarına veya bankadaki hesaplarına haciz koyabilme yetkisine sahiptir. Haciz işlemleri, sadece borçluya ait mal varlıkları üzerinde gerçekleştirilir.

Ek olarak borçlu, haciz işlemlerine de itiraz edebilir. Bu itiraz da icra mahkemesine yapılır ve yalnız itirazı kabul edilirse haciz işlemleri durur. Haciz işlemleri tamamlandıktan sonra, icra mahkemesi tarafından belirlenen süreç içinde borçluya ait malların satışı yapılır. Satıştan elde edilen gelirin alacaklıya ödenmesine bir sonraki aşamada başlanır. Eğer borçlunun malvarlığı yetersizse, alacaklının tam olarak alacağını tahsil edemediği haller de yaşanmaktadır.

Ödenmeyen Senet Tahsili Süresi ve Zamanaşımı

Ödenmeyen bir senedin tahsil edilmesi ve zamanaşımı süreci, Türk Ticaret Kanunu ve Borçlar Kanunu’na göre belirlenmiştir. Senet üzerinde belirtilen vade tarihinde borçlu tarafından ödeme yapılması beklenir ve bu süre senedin ödeme tarihi olarak kabul edilmektedir. Eğer borçlu, bu tarihte ödemeyi yapmazsa, alacaklı senedi icra takibine vererek alacağını tahsil etme yoluna gidebilir. Alacaklarının tahsili için genel senette zamanaşımı süresi ise 10 yıldır. Bu süre, senedin vade tarihinden itibaren başlamaktadır. 

Sıkça Sorulan Sorular:

Ödenmeyen senetin cezası nedir?

Senet borcu ödenmezse ne olur? şeklindeki sorular da ödenmeyen senetler için Türk hukukunda doğrudan bir hapis cezası bulunmadığı belirtilmektedir. Ceza olarak başlatılan icra takibi ve haciz işlemleri uygulanmaktadır. İcra takibi sonrası borçluya ödeme emri gönderilir. Borçlunun bu emri aldıktan sonra 10 gün içinde ödeme yapması gerekmektedir. Ödemenin yapılmadığı durumda haciz işlemleri başlatılır. 

Senet ödenmediğinde hapis cezası alınır mı?

Ödenmeyen senetler için borçluya doğrudan hapis cezası uygulanmamaktadır. Ancak, borçlu icra takibi sırasında icra taahhüdü verirse ve bu taahhüde uymazsa, icra taahhüdü ihlali nedeniyle ceza alabilir.

Protesto süresi nedir ve ne kadar?

Alacaklı, notere başvurarak senedi ve ilgili belgeleri sunmak yoluyla borçlunun ödeme yapmadığını resmi olarak belgeleyerek protesto düzenleyebilir. Protesto süresi, düzenlenme tarihinden itibaren bir yıldır.

Notersiz senet geçerli mi?

Notersiz düzenlenen senetler, Türk hukukuna göre geçerli kabul edilir. Noter huzurunda düzenlenmesi zorunlu değildir, ancak noterle düzenlenmiş bir senet, hukuki süreçlerde ispat kolaylığı sağlar. 

Kefilsiz senet geçerli mi?

Türk Ticaret Kanunu’na göre, senedin geçerliliği için kefil bulundurulması şart değildir.